Thành tựu ứng dụng tế bào gốc trong điều trị bệnh ung thư hiện nay

Liệu pháp tế bào gốc trong điều trị ung thư đang là một trong những tiến bộ quan trọng của y học hiện đại, mở ra hy vọng mới cho nhiều bệnh nhân. Vậy những thành tựu ứng dụng tế bào gốc trong điều trị bệnh ung thư cho tới hiện tại là gì? Cùng Bhmed tìm hiểu bạn nhé.

Các loại ung thư điều trị được bằng tế bào gốc

Liệu pháp tế bào gốc đang mở ra một hướng đi mới trong điều trị ung thư. Theo dữ liệu từ các nghiên cứu lâm sàng được công bố, tế bào gốc đặc biệt hiệu quả trong điều trị nhóm bệnh ung thư máu, bao gồm ba nhóm chính: bệnh bạch cầu, u lympho và u tủy.

Khám phá sức mạnh của tế bào trong điều trị ung thư

Ngoài ung thư máu, liệu pháp tế bào gốc còn được nghiên cứu ứng dụng trong điều trị một số loại ung thư đặc, như ung thư tuyến tiền liệt, ung thư tuyến tụy, ung thư vú và đặc biệt là u nguyên bào thần kinh ở trẻ em. Điển hình như trường hợp được Bệnh viện Trung ương Huế công bố vào tháng 8/2023, đã thực hiện thành công ca ghép tế bào gốc cho bệnh nhi 4 tuổi mắc u nguyên bào thần kinh nguy cơ cao với khối u tại khoang sau phúc mạc.

Phương pháp điều trị ung thư bằng tế bào gốc

Nguồn tế bào gốc tự thân để cấy ghép được lấy từ máu hoặc tủy xương của chính người bệnh.

Cấy ghép tế bào gốc tự thân là phương pháp sử dụng tế bào gốc từ chính cơ thể người bệnh. Các tế bào được thu thập từ máu hoặc tủy xương trước khi hóa trị, sau đó bảo quản lạnh và truyền lại vào cơ thể. Ưu điểm chính là giảm thiểu nguy cơ thải ghép và phản ứng miễn dịch không mong muốn.

Cấy ghép tế bào gốc đồng loại sử dụng tế bào gốc từ người hiến tặng phù hợp, có thể là người thân hoặc người không có quan hệ huyết thống. Phương pháp này có thể tạo ra hệ miễn dịch mới giúp tiêu diệt tế bào ung thư, tuy nhiên có nguy cơ xuất hiện bệnh ghép chống chủ (GVHD) khi tế bào mới tấn công cơ thể người nhận.

Cấy ghép tế bào gốc từ máu cuống rốn là phương pháp có ưu điểm về nguy cơ ghép chống chủ thấp và nguồn tế bào dễ tìm. Tuy nhiên, do số lượng tế bào gốc hạn chế, phương pháp này chủ yếu áp dụng cho trẻ em và cần thời gian dài hơn để mảnh ghép phát triển trong cơ thể người nhận.

Vai trò của tế bào gốc trong điều trị ung thư

Theo TS.BS Takaaki Matsuoka, Viện trưởng Trung tâm tế bào gốc Helene, tế bào gốc đóng vai trò quan trọng trong phục hồi và tái tạo các tế bào bị tổn thương sau quá trình điều trị ung thư. Tế bào gốc có khả năng tự phân chia và phát triển thành các tế bào khỏe mạnh, thay thế những tế bào đã bị phá hủy trong quá trình hóa trị hoặc xạ trị.

Trong điều trị ung thư máu, việc cấy ghép tế bào gốc tủy xương giúp tăng cường khả năng sản xuất tế bào máu khỏe mạnh. Sau khi được cấy ghép, các tế bào gốc sẽ di chuyển đến tủy xương và bắt đầu sản xuất ba loại tế bào máu chính: hồng cầu (vận chuyển oxy), bạch cầu (bảo vệ cơ thể khỏi nhiễm trùng), và tiểu cầu (giúp máu đông).

Đặc biệt, trong phương pháp ghép tế bào gốc đồng loại, các tế bào từ người hiến tặng không chỉ thay thế tế bào bệnh mà còn có khả năng tạo ra một hệ miễn dịch mới. Hệ thống này có thể nhận diện và tấn công trực tiếp các tế bào ung thư còn sót lại trong cơ thể người bệnh sau các đợt hóa trị và xạ trị liều cao, góp phần quan trọng vào hiệu quả điều trị tổng thể.

Hiệu quả và tỷ lệ thành công của phương pháp điều trị ung thư bằng tế bào gốc

Theo dữ liệu từ Hội Huyết học – Truyền máu Việt Nam, ghép tế bào gốc tự thân cho tỷ lệ thành công khoảng 70%, trong khi ghép tế bào gốc đồng loại đạt 63%. Đặc biệt, kết quả điều trị cho thấy tỷ lệ thành công lên đến 90% ở nhóm bệnh lành tính và 56.5% ở nhóm bệnh ác tính. Tuy nhiên, nghiên cứu cũng chỉ ra rằng tỷ lệ tái phát sau 5 năm là 40% và sau 7 năm là 70%.

Điều trị ung thư bằng tế bào gốc có tỷ lệ thành công cao

Nhiều yếu tố có thể ảnh hưởng đến kết quả điều trị, trong đó quan trọng nhất là độ tương thích HLA giữa người cho và người nhận trong trường hợp ghép đồng loại. Ngoài ra, tuổi của người bệnh, giai đoạn bệnh, tình trạng sức khỏe trước khi ghép và phương pháp điều trị bổ trợ cũng đóng vai trò quyết định đến sự thành công của ca ghép.

Người bệnh cần được theo dõi chặt chẽ để phát hiện sớm các biến chứng có thể xảy ra như nhiễm trùng, xuất huyết và đặc biệt là bệnh ghép chống chủ (GVHD). Khi xuất hiện bệnh ghép chống chủ, người bệnh có thể được điều trị bằng steroid hoặc các loại thuốc ức chế miễn dịch khác. Việc theo dõi và kiểm tra xét nghiệm công thức máu thường xuyên là cần thiết để đánh giá sự tiến triển của các tế bào máu mới.

Thành tựu ứng dụng tế bào gốc trong điều trị ung thư tại Việt Nam

Từ nguồn do Bộ Y tế công bố, năm 2023 đã ghi nhận hai ca điều trị thành công điển hình: Bệnh viện Trung ương Thái Nguyên thực hiện thành công ca ghép tế bào gốc tạo máu tự thân cho bệnh nhân 50 tuổi mắc đa u tủy xương giai đoạn 3, và Bệnh viện Trung ương Huế điều trị thành công cho bệnh nhi 4 tuổi mắc u nguyên bào thần kinh nguy cơ cao với khối u tại khoang sau phúc mạc.

Thành tựu ứng dụng tế bào gốc trong điều trị ung thư tại Việt Nam

Các nghiên cứu về tế bào gốc trung mô đang được phát triển tích cực tại Việt Nam. Kết quả nghiên cứu cho thấy loại tế bào này có vai trò quan trọng trong việc phục hồi các cơ quan bị tổn thương và hỗ trợ cơ thể dung nạp tốt hơn với liệu pháp hóa trị liều cao, từ đó giúp cải thiện hiệu quả điều trị ung thư.

Theo các tài liệu được cung cấp, liệu pháp tế bào gốc đang được áp dụng rộng rãi hơn tại các bệnh viện lớn ở Việt Nam, với sự đầu tư vào cơ sở vật chất và đội ngũ y bác sĩ chuyên môn cao. Điều này mở ra cơ hội tiếp cận phương pháp điều trị tiên tiến cho nhiều bệnh nhân trong nước

Những thành tựu trong ứng dụng tế bào gốc điều trị ung thư tại Việt Nam đã chứng minh tiềm năng to lớn của phương pháp điều trị này. Với tỷ lệ thành công đáng kể và khả năng cải thiện chất lượng sống cho người bệnh, liệu pháp tế bào gốc đang dần khẳng định vai trò quan trọng trong điều trị ung thư